KYZİKOS HADRIAN TAPINAĞI

Bandırma'dan Erdek'e giderken Düzler adı verilen bir köyün içinden geçersiniz. Eğer halk otobüsüyle gidiyorsanız Düzler'e yaklaştığınızda yolculardan birinin "Kahvelerde inecek var.." dediğine şahit olmanız muhtemel.. Kahveler Düzler'de merkezdir.

İşte bu Düzler köyünde, yol kenarındaki evlerin hemen arkasında "Kyzikos" levhası olmasa hiç dikkat çekmeyecek bir yerde Kyzikos Antik Kenti'nden kalma bir yer vardır; Hadrian Tapınağı..

Arkeolog Hakan Yurtsever ile yaptığımız bu Çekirdek Gezi'de, bodur çalı ve defne ağaçlarının çevrelediği alanda toprak altından çıkarılmış mermer parçalarını gördük.

Biz alanı keşfetmeye çalışırken, Hakan Yurtsever heyecanla 20 yıl önce kazı yaptığı bölgeyi buldu.

Öğrenci olduğu yıllarda burada üç yıl üst üstte kazı çalışmalarına katılmıştı. Bugün tekrar kazı alanında olduğu için heyecanlıydı.

"Alan çok genişlemiş" dedi. Tapınağın 120 metrelik uzun kenarındaki basamaklar ortaya çıkarılmıştı.

Mermerlerdeki süslemeler dikkat çekiciydi.

Alanda ortaya çıkarılmış eserler arasında sütun parçaları dışında sütun başlıkları, frizler ve simalar da vardı.

Friz : Antik mimarlıkta korniş ile çatı arasında kalan ve çoğunlukla kabartmalarla süslü yatay kısım (Kaynak; Arkeoloji Sözlüğü).

Sima : Antik Yunan mimarisinde saçak boyunca uzanan yağmur suyu oluğu (Kaynak; Arkeoloji Sözlüğü).

Taşların üzerinde yürümek neden yasak olabilir?..

Üzerinde bu kadar çalışılmış, gün yüzüne çıkarılmış, topraktan temizlenmiş eserlerin üzerine neden çıkacaksınız ki zaten?.. Ayrıca sonradan öğrendiğime göre, bir tatil yöresinde olduğumuz için parmakarası terlikle bile gelenler oluyormuş. Bu da düşenlerin ve bir yerlerini incitenlerin sayısını arttırıyormuş.

Yani bir bildikleri var.. Taşların üzerine çıkmayın!..

Tapınak alanının Google Earth'ten görünüşü..

Araştırmacılar, tapınağın Zeus adına yapılmaya başlandığını anlatır. Ancak MS 117 yılında bölgede yaşanan depremden sonra, İmparator Hadrian MS 124 yılında Kyzikos'a gelir ve tapınağın tamamlanması için yardımda bulunur. Bunun üzerine tapınak ona adanır.

Tapınak MS 167 yılında hizmete açılır. Filozof Aristeides açılış konuşmasında şunları söyler:

"Önceden gemiciler dağların şekillerine bakarak adaları birbirinden ayırıyorlardı. Şimdi tapınağınız dağların yerine geçti. Şehriniz fenerlere ve işaret bayraklarına gerek kalmadan gemicilere yol gösteren tek şehirdir."

2013 yılında Kyzikos'tan gelen bir haber heyecan yarattı. Bu fotoğrafta görünen sütun başlığı Roma dönemi içerisinde yapılan en büyük sütun başlığı olarak kayıtlara geçti.

Yaklaşık 20 m yüksekliğe sahip sütunların üzerinde yer alan bu başlık; 1,90 m çapında, 2,50 m yüksekliğinde ve 20 ton ağırlığında..

Çiğdem ve kuzeni Hakan Yurtsever, sütun başlığının önünde.

Sütun başlığı ve Kyzikos, Gönül Hala ile hararetli bir sohbete fırsat verdi.

Kazı alanını gezdikten sonra Kazı başkanı Doç.Dr. Nurettin Koçhan ve Yrd.Doç.Dr. Korkmaz Meral, bizi samimiyetle karşıladılar. Arkeolog Hakan Yurtsever, Erzurum Atatürk Üniversitesi'nden arkadaşlarıyla derin bir sohbete daldı.

Kyzikos, Efes kadar önemli bir antik zenginliğe sahip.. Gönül ister ki, çok daha büyük bir bütçeyle çalışılsın ve Kyzikos çok daha hızlı bir şekilde ortaya çıkarılsın..